Thị trường lao động Việt Nam: Góc nhìn từ các doanh nghiệp VBE500

Thị trường duy trì đà phục hồi ấn tượng

Thời gian qua, với các giải pháp ứng phó linh hoạt cùng với nỗ lực không ngừng nhằm phục hồi và phát triển kinh tế của toàn hệ thống chính trị, từ Trung ương đến địa phương, đại dịch Covid-19 được kiểm soát, hầu hết các hoạt động sản xuất kinh doanh trở lại trạng thái bình thường như trước khi có dịch Covid-19 xuất hiện

Khảo sát các doanh nghiệp trong Bảng xếp hạng Top 500 nhà tuyển dụng hàng đầu Việt Nam năm 2022 (VBE500 – năm 2022) cũng cho thấy phần lớn các doanh nghiệp đều nhận định thị trường đang có dấu hiệu phục hồi trở lại rõ ràng hơn bao giờ hết.

Ngoài các dấu hiệu phục hồi và khởi sắc qua các con số thống kê về công ăn việc làm, số người gia nhập lực lượng lao động, thu nhập và đời sống của người lao động cũng đã được cải thiện hơn. Lực lượng lao động, số người có việc làm, thu nhập bình quân tháng của người lao động quý II năm nay đều tăng so với quý trước và so với cùng kỳ năm 2021.

Sự tăng lên trong thu nhập bình quân của người lao động trong quý II là dấu hiệu chứng tỏ nền kinh tế Việt Nam đang tăng trưởng tích cực và mạnh mẽ. So với cùng kỳ năm 2021, khi dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp ở nhiều địa phương, thu nhập bình quân của người lao động quý II năm nay có tốc độ tăng trưởng khá, tăng 8,9%, tương ứng tăng khoảng 542 nghìn đồng; so với cùng kỳ năm 2020 khi dịch Covid-19 bùng phát tại Việt Nam, thu nhập bình quân của người lao động tăng 19,7%, tương ứng tăng gần 1,1 triệu đồng. Đời sống của người lao động đang dần trở lại trạng thái bình thường như trước khi dịch Covid-19 xuất hiện.

Một số ngành chính trong Bảng xếp hạng VBE500 năm 2022 ghi nhận mức thu nhập tốt của người lao động có thể kể đến là Ngân hàng Bảo hiểm Tài chính; Công nghệ chế biến chế tạo; Xây dựng Bất động sản; Công nghệ thông tin Viễn thông.

Thị trường lao động việc làm đang tiếp tục đà tăng trưởng mạnh mẽ của quý trước. Phương thức tiếp cận ngăn chặn đại dịch linh hoạt, chính sách mở cửa hoàn toàn du lịch cùng các chương trình phục hồi, phát triển kinh tế-xã hội theo Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 30/01/2022 là yếu tố chính làm tươi sáng hơn bức tranh thị trường lao động việc làm của Việt Nam trong quý II và III năm 2022.

Top 4 xu hướng phát triển thị trường lao động Việt Nam

Nhận định về xu hướng phát triển thị trường lao động Việt Nam trong ba năm tới, các doanh nghiệp trong Bảng xếp hạng VBE500 cho rằng sẽ nổi lên 04 xu hướng phát triển chính: Gia tăng số lượng lao động trên các nền tảng công nghệ; Chuyển dịch nghề nghiệp gắn với kỹ năng mềm; Lao động giản đơn sẽ trở nên yếu thế; Xu hướng lao động “phi chính thức” gia tăng.

Đại dịch Covid-19 đã làm thay đổi đáng kể nhiều loại hình công việc trong suốt hai năm qua. Theo các chuyên gia nhận định, việc đầu tư máy móc, tự động hóa sản xuất và ứng dụng công nghệ số sẽ dần phổ biến và làm thay đổi hình thức việc làm trên thị trường lao động.  Những xu hướng này sẽ phát triển mạnh trong thời gian tới vì mong muốn tối ưu hóa hoạt động của các doanh nghiệp cộng thêm bối cảnh hai năm đại dịch là một chất xúc tác đáng kể để đẩy mạnh xu thế này hơn nữa. Trong cuộc chơi này, lao động giản đơn không đòi hỏi phải đào tạo về chuyên môn gần như không có nhiều lựa chọn và có thể bị sức ép phải làm nhiều hơn để có tiền sống.

Nhu cầu tuyển dụng lao động: Bùng nổ cuối  năm

Với hàng loạt các nỗ lực triển khai đồng bộ hoạt động sản xuất, kinh doanh, khắc phục những khó khăn, thách thức, đã có hiệu quả rõ rệt đối với thị trường lao động Việt Nam. Lực lượng lao động tăng nhanh, số lao động bị ảnh hưởng tiêu cực do dịch Covid-19 giảm mạnh và nhu cầu tuyển dụng đang trong đà tăng trên toàn quốc.

Các doanh nghiệp VBE 500 cũng cho thấy nhu cầu tuyển dụng đang tăng nhanh. Có đến 42% doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết nhu cầu tuyển dụng tăng đáng kể trong 9 tháng đầu năm 2022.  Hiện, các doanh nghiệp đang đẩy mạnh hoạt động sản xuất, kinh doanh và tăng cường tuyển dụng lao động. Công nghiệp chế biến, chế tạo, bất động sản, ngân hàng… là những ngành nghề đang có nhu cầu tuyển dụng cao nhất trong VBE500. Gần 40% các doanh nghiệp VBE tham gia khảo sát khẳng định có kế hoạch tuyển dụng nhân sự mới cho những tháng cuối năm 2022 và đầu năm 2023, và có đến hơn 35% doanh nghiệp khẳng định sẽ tiếp tục giữ ổn định số lượng nhân viên công ty thông qua việc gia tăng chính sách và phúc lợi cho người lao động. Có đến 49% doanh nghiệp VBE500 cho biết đã điều chỉnh tăng đôi chút đối với các chính sách phúc lợi dành cho người lao động, và khoảng 24% cho biết đã tăng đáng kể. Đây là những tín hiệu đáng mừng cho sự phục hồi nhu cầu nguồn nhân lực của Việt Nam khi bước vào giai đoạn bình thường mới, sau khủng hoảng đại dịch Covid – 19.

Bên cạnh đó, khảo sát xu hướng chọn nghề nghiệp sau đại dịch của người lao động cho thấy nhóm ngành sử dụng công nghệ như Fintech, Bán hàng Tiếp thị số, Công nghệ thông tin và Bảo mật, Y tế và Chăm sóc sức khỏe… chiếm tỷ trọng cao. Động thái trên cũng bắt nguồn từ sự dịch chuyển sang thời kỳ chuyển đổi số của Việt Nam và sẽ trở thành xu thế chủ đạo trong thời đại số hóa hiện nay.

Đại dịch COVID-19 đã định hình lại các xu hướng lực lượng lao động hiện có và xúc tác cho những xu hướng mới. Nhìn chung thị trường lao động việc làm Việt Nam đã có sự khởi sắc nhất định và nhiều dấu hiệu phục hồi tích cực trong thời gian qua. Việc tiếp tục ổn định kinh tế vĩ mô, chủ động, linh hoạt, đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khoá và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế, chú trọng hỗ trợ, giải quyết việc làm cho người lao động vẫn tiếp tục là những giải pháp cần được ưu tiên để tiến tới một thị trường lao động ổn định trong thời kỳ bình thường tiếp theo.

Nhật Ánh